KOAH Nedir?

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), nefes almayı zorlaştıran ilerleyici bir akciğer hastalığıdır. KOAH, nefes almada güçlük, mukusla öksürük, nefes darlığı, hırıltılı solunum ve göğüste sıkılaşmaya neden olabilir. İlerleyen bir hastalık olan KOAH semptomları fazla mesaiyi kötüleştirir.

KOAH, en yaygın iki grubu amfizem ve kronik bronşit olan bir ilerleyici akciğer hastalığı grubudur. Amfizem, akciğerlerinizdeki hava keselerine yavaşça zarar veren, dışarıya hava akışını ve normal nefes almayı engelleyen bir hastalıktır. Kronik bronşit, bronşiyal tüplerinizin mukus birikmesi ve nefes almada güçlükle sonuçlanan iltihaplanması ve daralmasıdır.

Sigara içmek hastalığın önde gelen nedenlerinden biridir. Ulusal Sağlık Enstitüsüne göre, KOAH'lı kişilerin yaklaşık yüzde 75'i sigara içmiş veya sigara içmektedir ve KOAH'lı kişilerin yalnızca yaklaşık yüzde 25'i hiç sigara içmemiştir. Sigara dışında hava kirliliği, toz, kimyasal dumanlar ve diğer akciğer tahriş ediciler KOAH'a katkıda bulunan en önemli konular arasındadır.

KOAH'ın Belirti ve Semptomları

KOAH ilerleyici bir hastalık olduğu için, KOAH semptomlarının da ilerleyici olması şaşırtıcı değildir. Hafif öksürük veya nefes darlığı ile başlayabilir ve daha sonra akciğerleriniz daha fazla hasar gördükçe daha ciddi sorunlara dönüşebilirler.

KOAH'ın erken belirti ve semptomları şunları içerir: 

• Tekrarlayan hafif öksürük,
• Özellikle egzersiz yaptıktan sonra ara sıra nefes darlığı,
• Özellikle sabah uyandıktan sonra boğazınızı temizlemeye ihtiyaç duymak,
• Merdiven çıkmak gibi belirli aktivitelerde küçük zorluklar.

KOAH'ın ilerleyici belirti ve semptomları şunları içerir: 

• Merdiven çıkmak veya yürüyüş yapmak gibi hafif egzersizden sonra nefes darlığı,
• Hırıltı,
• Kronik öksürük,
• Mukusu temizleme ihtiyacı,
• Göğüste sıkışma,
• Sık solunum yolu enfeksiyonları,
• Düşük enerji.

KOAH'ın geç dönem belirtileri ve semptomları şunları içerir: 

• Yorgunluk,
• Kilo kaybı,
• Ayak bileklerinde, ayaklarda ve bacaklarda şişme.

KOAH Evreleri

KOAH ilerleyici bir hastalıktır. KOAH'ın hastalığın ciddiyetini anlamaya ve doğru tedavi seçeneğini belirlemeye yardımcı olan 4 aşaması vardır. KOAH'ın evresini belirlemek için doktorlar Altın Evreleme Sistemini veya BODE İndeksini kullanır.

Altın Evreleme sistemi, KOAH solunum fonksiyon testinden bir saniyedeki zorlu ekspiratuar hacme (FEV1) bakarken, vücut kitlesi, hava akımı tıkanması, nefes darlığı ve egzersiz kapasitesine atıfta bulunan BODE İndeksi ise bu faktörlere 6 farklı yardımla bakar. Dakika yürüme testi, spirometri, gaz difüzyon testi, vücut pletismografisi ve diğer testler.

KOAH'ın aşamaları şunları içerir:

• Aşama 1: FEV1'in yaklaşık yüzde 80 veya üzerinde olduğu KOAH'ın hafif evresidir. Bu aşamada insanlar genellikle bir sorunları olduğunun farkına varmazlar. Özellikle belirli aktiviteler sırasında bir miktar öksürük, balgam veya nefes almada zorluk hissedebilirler. Ancak bu aşamada KOAH tanısı koymak, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için ölçümler almak açısından kritiktir.
• Aşama 2: Aynı zamanda orta aşama olarak da adlandırılır. FEV1 seviyeleri normalin yüzde 50 ila 80'i arasındadır. Bu aşamada, insanlar daha fazla öksürük, artan mukus, daha fazla nefes alma sorunu ve daha fazla yürüme kısıtlılığı yaşayacaktır. 
• Aşama 3: FEV1'i yüzde 30 ila 50 arasında değişen şiddetli KOAH'dır. Bu aşamada, daha fazla öksürük, artan mukus, daha da fazla nefes almada zorluk ve akciğer fonksiyonunda önemli bir düşüş vardır. Birçok aktivite ve hatta günlük görevler zorlaşır.
• Evre 4: Normalin yüzde 30'undan daha düşük bir FEV1 ile son dönem KOAH'ın şiddetli aşamasıdır. Bu, KOAH'ın son aşamasıdır. Belirtiler şiddetlenir ve nefes alma sorunları yaşamı tehdit edebilir. Birçok hasta, hipoksi, hipoksi, siyanoz ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilecek yeterli oksijen alma konusunda sorun yaşar.

KOAH için Risk Faktörleri

KOAH'lı kişilerin yaklaşık yüzde 75'inin sigara içtiği veya sigara içtiği düşünüldüğünde, sigara içmenin KOAH gelişimi için ana risk faktörlerinden biridir. Bununla birlikte, hastalığa katkıda bulunabilecek başka risk faktörleri de vardır.

KOAH için risk faktörleri şunları içerir:

• Sigara içmek,
• Pasif içicilik,
• Hava kirliliği,
• Kimyasal dumanlar,
• Toz,
• Diğer çevresel akciğer irritanları,
• Aile öyküsü,
• Alfa-1 antitripsin eksikliği, bazı nadir durumlarda KOAH'a neden olabilecek genetik bir durumdur,
• Fazla Kilo ve İnsülin Direnci.

KOAH Konvansiyonel Tedaviler

Şu anda KOAH için tedavi yoktur. Doktorlar, semptomları azaltmak ve aktif kalmanıza yardımcı olmak için çeşitli yaşam tarzı stratejileri, ilaçlar ve diğer tedavi seçenekleri önermektedir. Geleneksel tedavi seçeneklerinin amacı semptomlarınızı azaltmak, KOAH'ınızın ilerlemesini yavaşlatmak, işlevi ve egzersiz toleransını iyileştirmek, komplikasyonları önlemek, herhangi bir komplikasyonu tedavi etmek ve genel sağlığınızı iyileştirmektir. Doktorunuz semptomlarınıza ve sağlığınıza bağlı olarak yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar, pulmoner rehabilitasyon, oksijen tedavisi veya ameliyat önerebilir.

• Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Doktorunuz sigarayı bırakmanızı ve diğer tetikleyici akciğer tahriş edicilerinden kaçınmanızı tavsiye edecektir. Kendi başınıza bırakmak için mücadele ediyorsanız, sigara içenler için bir destek grubuna gitmeniz tavsiye edilebilir.

Doktorunuz sizi aktif tutmak için stratejiler önerebilir ve bir beslenme planı geliştirmek için bir diyetisyenle birlikte çalışabilirsiniz. KOAH hastaları için daha sık veya daha az öğün yemek ve yemekten önce istirahat önerilir.

• İlaç tedavisi

Doktorunuz, daha kolay nefes almanıza yardımcı olmak için solunum yollarınızın etrafındaki kasları gevşetmeye yardımcı olan bronkodilatörler reçete edebilir. Bronkodilatörlerin çoğu bir inhaler yoluyla alınır.

• Pulmoner Rehabilitasyon

Akciğer rehabilitasyonu sıklıkla tavsiye edilir. Bir egzersiz programı, beslenme stratejileri, psikolojik danışmanlık ve hastalık yönetimi eğitimi içerebilir. Rehabilitasyonunuz sırasında ihtiyaçlarınıza bağlı olarak doktorlar, hemşireler, solunum terapistleri, egzersiz uzmanları, fizyoterapistler, diyetisyenler ve danışmanlardan oluşan bir ekip ile çalışacaksınız.

• Oksijen terapisi

Şiddetli KOAH'lı kişiler için, oksijen tedavisi genellikle nefes almayı iyileştirmek, semptomları azaltmak, uykuyu desteklemek, kalp ve diğer organ hasarı riskini azaltmak ve uzun ömürlülüğü artırmak için gereklidir. Bu tedavi sırasında oksijen, burun tırnakları veya maske ile verilir.