D vitamini cildimizde güneş ışığına karşılık olarak üretildiği için "güneş ışığı vitamini" olarak da bilinir. D-1, D-2 ve D-3 vitaminlerini içeren bir bileşik ailesindedir.

D Vitamini, öncelikle kalsiyum emilimine yardımcı olan, kemiklerinizin büyümesini ve mineralleşmesini destekleyen, yağda çözünen bir vitamindir. Aynı zamanda bağışıklık, sindirim, dolaşım ve sinir sistemimizin çeşitli işlevlerinde çok önemli rol oynar.

Araştırmalara göre, D vitamininin depresyon, diyabet, kanser ve kalp hastalığı gibi çeşitli hastalıkları önlemeye yardımcı olabileceğini de öne sürüyor. İlginç ki, D vitamininin bu koşullarla ilişkisi hala tam olarak anlaşılamamıştır.

D vitamini Bağışıklık Sistemimizi Nasıl Etkiler?

D vitamini, vücudumuzun enfeksiyonlara ve çeşitli hastalıklara karşı ilk savunma hattı olan bağışıklık sistemimizin düzgün çalışması için gereklidir. Hem antiinflamatuar hem de immün sistem düzenleyici özelliğe sahiptir.

D vitamininin, vücudumuzu patojenlere karşı koruyan T hücreleri ve makrofajlar da dahil olmak üzere bağışıklık hücrelerinin işlevlerini de artırmaya yardımcı olur.

D Vitamini Covid-19 Sürecini Etkiler Mi?

Bu vitamin özellikle bağışıklık sistemimizin sağlığı için önemli olduğundan, son aylarda COVID-19’a yakalanma riskini azaltıp azaltmadığı merak konusu olmuştur.

Bazı araştırmalar sağlıklı D vitamini seviyelerine sahip olmanın bağışıklık sisteminizin sağlıklı kalmasına yardımcı olabileceğini ve genel olarak solunum yolu hastalıklarına karşı koruma sağlayabileceğini göstermektedir.

Yakın zamanda yapılan bir araştırma, yeterli D vitamini seviyesine sahip olan COVID-19 ile hastaneye yatırılan hastaların olumsuz sonuçlar ve ölüm riskinin azaldığını gözlemlenmiştir.

D Vitamini Takviyesi Covid-19'a Karşı Bilimsel Araştırmalar:

Yakın zamanda yapılan bir çalışma, COVID-19 ile hastanede yatan hastalarda en az 30 ng / mL'lik 25-hidroksi vitamin D düzeyinin, olumsuz klinik sonuçların ve ölüm oranlarının azaltılmasına yardımcı olduğu bildirilmiştir.

40 yaş üzeri hastalarda, yeterli D vitamini düzeyine sahip olanların, D vitamini eksikliği olan hastalara kıyasla, bilinç kaybı, hipoksi (Oksijen Yetmezliği) ve ölüm gibi olumsuz sonuçlara sahip olma olasılığı %51,5 daha düşüktü.

Not: Bu çalışmada, COVID-19’u olan 235 hastanın hastane verileri analiz edildi.

Yine de, diğer çalışmalar, D vitamini eksikliğinin bağışıklık fonksiyonuna zarar verebileceğini ve solunum yolu hastalıkları geliştirme riski artırabileceğini göstermiştir.

Bununla birlikte, D vitamini takviyelerinin bağışıklık tepkisini artırabileceğini ve genel olarak solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruma sağlayabileceğini göstermiştir.

D vitamini takviyelerinin, COVID-19 gibi solunum yolu hastalıkları geliştirme riski en yüksek olan yaşlı yetişkinlerde ölüm oranını azalttığı da gösterilmiştir.

D Vitamin Eksikliği Ciddi Sorun Yaratır mı?

D vitamini takviyesi bağışıklık işlevi için o kadar önemlidir ki, bu vitaminin düşük seviyeleri, enfeksiyona, çeşitli hastalıklara ve bağışıklık ile ilgili bozukluklara yol açabilir.

Mesela düşük D vitamini seviyeleri, tüberküloz, astım ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), viral ve bakteriyel solunum yolu enfeksiyonları gibi solunum yolu hastalıkları riskinde artışla ilişkilidir.

Vücudunuz yeterince D vitamini almazsa, yumuşak kemikler (osteomalazi) veya kırılgan kemikler (osteoporoz) gibi kemik anormallikleri geliştirme riskiniz vardır.

Dahası, bu vitaminin eksikliği sitokin fırtınasına (sitokinlerin kontrolsüz salınımı) yol açabileceği bilinmektedir.

Not: Sitokinler, bağışıklık sisteminin ayrılmaz bir parçası olan proteinlerdir. Hem pro-inflamatuar hem de antiinflamatuar etkilere sahip olabilirler ve önemli roller oynayarak enfeksiyon ve hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olabilirler.

Bir sitokin fırtınası, enfeksiyona veya diğer faktörlere yanıt olarak gerçekleşen pro-inflamatuar sitokinlerin kontrolsüz salınımı anlamına gelir. Bu düzensiz ve aşırı sitokin salınımı, ciddi doku hasarına yol açar ve hastalığın ilerlemesini ve şiddetini artırır.

Ayrıca, şiddetli COVID-19 vakaları olan hastaların çok sayıda sitokin, özellikle de interlökin-1 (IL-1) ve interlökin-6 (IL-6) salgıladığı gösterilmiştir.

Kısacası araştırmacılar, D vitamini eksikliğinin ciddi COVID-19 komplikasyonları riskini

arttırabileceğini ve ayrıca D vitamini takviyesinin COVID-19'lu kişilerde sitokin fırtınaları ve kontrolsüz iltihaplanma ile ilgili komplikasyonları azaltabileceğini varsayıyorlar.

D vitamini seviyemizi test ettirelim;

Doktorlar basit bir kan testi yaparak D vitamini eksikliğini teşhis edebilirler. Eksikliğiniz varsa, doktorunuz kemiklerinizin gücünü kontrol etmek için röntgen isteyebilir.

Son araştırmalar, yeterli D vitamini seviyelerinin, COVID-19 hastalarının olumsuz sonuçlardan kaçınmasına yardımcı olabileceğini göstermektedir. Bu nedenlerden dolayı, bu önemli vitaminin eksikliğini yaşayıp yaşamadığımızı belirlemek için sağlık uzmanımıza başvurabiliriz. Bu test özellikle güneşin eksik olduğu kış aylarında önemlidir.

Bununla birlikte, düşük kan seviyesine sahip olanlar, seviyelerini optimum bir aralığa çıkarmak için genellikle çok daha yüksek dozlara ihtiyaç duyacaklardır.

Optimal D vitamini seviyesini neyin oluşturduğuna dair öneriler farklılık gösterse de çoğu uzman, optimal D vitamini seviyelerinin 30-60 ng / mL (75-150 nmol / L) arasında olduğu konusunda hemfikirdir.

Araştırmalar devam etse de, D vitamini takviyelerinin COVID-19 geliştirme riskini azalttığına dair kanıtlar hala sınırlıdır. Sağlıklı D vitamini seviyelerine sahip olmak bağışıklık sağlığını artırabilir ve COVID-19'lu kişilerde yardımcı olabilir.

Önerilen D vitamin Günlük Kullanım Miktarı:

Belirlenmiş bir kılavuz olmamakla birlikte, Referans Günlük Alım Miktarı (RDI) şu anda ABD Ulusal Tıp Akademisi'nin tavsiyelerine göre önerilen dozaj kullanımı günde 600-2.000 IU arasında değişir- ancak bazı insanlar sağlıklı kan seviyelerine ulaşmak ve bu seviyeyi sürdürmek için daha ağır dozlara ihtiyaç duyabilir.

Çocuklar ve gençler: 600 IU

70 yaşına kadar yetişkinler: 600 IU

70 yaş üstü yetişkinler: 800 IU

Hamile veya emziren kadınlar: 600 IU

D vitamini Besin Kaynakları Nelerdir?

Son olarak da sizinle hangi doğal gıdalar eşliğinde az da olsa bu vitamini temin edebileceğinizden bahsetmek isterim. Çok az yiyecek doğal olarak D vitamini içerir ve şunlardır;

• Somon
• Sardalya
• Yumurta sarısı
• Karides
• Süt
• Tahıl
• Yoğurt
• Portakal suyu

Not: Güneşe maruz kalma ve tek başına yiyecek yoluyla her gün yeterli D vitamini almak zor olabilir, bu nedenle D vitamini takviyeleri almak yardımcı olabilir. Fakat lütfen alacağınız tüm takviye gıdalar hakkında eczacınızla veya doktorunuzla mutlaka danışın.

Sağlıkla kalın…

Kaynaklar

• MAGHBOOLI, Zhila, et al. Vitamin D sufficiency, a serum 25-hydroxyvitamin D at least 30 ng/mL reduced risk for adverse clinical outcomes in patients with COVID-19 infection. PloS one, 2020, 15.9: e0239799.
• BIVONA, Giulia; AGNELLO, Luisa; CIACCIO, Marcello. The immunological implication of the new vitamin D metabolism. Central-European journal of immunology, 2018, 43.3: 331.
• DI ROSA, Michelino, et al. Vitamin D3: a helpful immuno‐modulator. Immunology, 2011, 134.2: 123-139. BJELAKOVIC, Goran, et al. Vitamin D supplementation for prevention of mortality in adults. Cochrane database of systematic reviews, 2014, 1.
• RONDANELLI, Mariangela, et al. Self-care for common colds: the pivotal role of vitamin D, vitamin C, zinc, and echinacea in three main immune interactive clusters (physical barriers, innate and adaptive immunity) involved during an episode of common colds—practical advice on dosages and on the time to take these nutrients/botanicals in order to prevent or treat common colds. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2018, 2018.
• ARANOW, Cynthia. Vitamin D and the immune system. Journal of investigative medicine, 2011, 59.6: 881-886.
• BENER, Abdulbari, et al. The impact of Vitamin D deficiency on asthma, allergic rhinitis and wheezing in children: An emerging public health problem. Journal of family & community medicine, 2014, 21.3: 154. HUGHES, D. A.; NORTON, R. Vitamin D and respiratory health. Clinical & Experimental Immunology, 2009, 158.1: 20-25.
• ALI, Niloufer S.; NANJI, Kashmira. A review on the role of vitamin D in asthma. Cureus, 2017, 9.5. ZOSKY, Graeme R., et al. Vitamin D deficiency causes deficits in lung function and alters lung structure. American journal of respiratory and critical care medicine, 2011, 183.10: 1336-1343.
• BEYHAN-SAGMEN, Seda, et al. Association between severe vitamin D deficiency, lung function and asthma control. Archivos de Bronconeumología (English Edition), 2017, 53.4: 186-191.
• MARIK, Paul E.; KORY, Pierre; VARON, Joseph. Does vitamin D status impact mortality from SARS-CoV-2 infection?. Medicine in drug discovery, 2020, 6: 100041.
• CAMERON, Mark J.; KELVIN, David J. Cytokines, chemokines and their receptors. In: Madame Curie Bioscience Database [Internet]. Landes Bioscience, 2013.
• YE, Qing; WANG, Bili; MAO, Jianhua. The pathogenesis and treatment of theCytokine Storm'in COVID-19. Journal of infection, 2020, 80.6: 607-613.
• BIESALSKI, Hans K. Vitamin D deficiency and co-morbidities in COVID-19 patients–A fatal relationship?. Nfs Journal, 2020, 20: 10.