Ecz. Esra Haneci Gerçeker 

       Kış mevsimi yavaş yavaş kendini gösterir, manav tezgahlarında mandalinalar, portakallar bize merhaba demeye başlarken grip aşısı hakkında sohbet etmeye ne dersiniz? Soğuk kış günlerinde yaşam kalitemizin bozulmaması, sağlık problemimiz varsa daha kötü bir tabloya dönüşmemesi veya işgücümüzün düşmemesi  adına atılan en büyük ve önemli adımdır grip aşısı.

       Her yıl dolaşımdaki virüslerin değişime uğraması nedeniyle kuzey yarımküredeki ülkeler için Dünya Sağlık Örgütü(WHO) Ocak ayında seneye oluşabilecek virüs çeşitlerini birtakım matematik modellemelerle belirler. Her sene bu virüs popülasyonuna uygun yeni aşılar üretilir. Bu yüzden grip aşısı her sene düzenli yapılması gereken bir aşıdır. Grip vakalarını %70-80 oranında azaltır. Yapılan istatistiklere göre, son yıllarda aşılanma; grip kaynaklı hastane yatışlarını %50,yaşlılarda zatürre ölümlerini %40,kalp hastalıklarından ölümü ise %60 oranında azaltmıştır.

        Ne zaman olmalıyım?

Dünya Sağlık Örgütü grip aşısı sezonunu Eylül-Ekim-Kasım-Aralık olarak belirlemiştir. Fakat küresel değil bölgesel düşünecek olursak gerek ülkemizdeki mevsim geçişlerindeki kaymalara gerekse de gribal enfeksiyondan dolayı hastane kayıt istatistiklerine bakacak olursak Türkiye'de gribe yakalanma olasılığı Aralık-Nisan aylarına kadar sarkmaktadır. Bu yüzden kişi talep ettiği takdirde Aralık -Ocak -Şubat aylarında dahi yapılabilir.

        Ben Aşıdan Korkarım?

Grip aşısı deltoid kası dediğimiz kastan yani koldan yapılan bir aşıdır. Tek doz ölü bir aşı olduğundan aşıya bağlı bir grip oluşması ya da istenmeyen yan etki görülmesi olası değildir. Teknolojinin gelişmesiyle hasta uyuncunu artırmak üzere intradermal denilen aşı tekniği de yakında kullanılmaya başlanacaktır. Bu teknikle neredeyse gözle görülmeyen bir iğneyle belli bir basınçla uygulanacak aşı iğne korkusu yaşayanlara da kolaylık sağlayacaktır..

       Kimler Grip Aşısı Olamaz?

  **Grip aşısı embriyonlu yumurta dediğimiz yumurta proteini içeren bir ortamda üretilmektedir. Her ne kadar saflaştırma işlemlerine tabi tutulsa da içindeki yumurta proteininden dolayı yumurta alerjisi olanların yaptırması tavsiye edilmez. Yaptırma zorunluluğu doğduğu takdirde de tam teşekküllü bir sağlık kurumunda yaptırılmalıdır.

  **Herhangi bir hastalığın ateşli döneminde grip aşısı yapılmaz. Hastalık sürecinin atlatılması üzerinden 1 hafta geçirilmesi beklenir. Sağlıklı vücut durumu sağlandığında grip aşısı uygulanabilir.

      Kimler Grip Aşısı Olmalıdır?

  Dünya sağlık örgütünün bunun için hazırladığı evrensel kabul görmüş risk grubu listesi şöyledir:

  **Kalp-damar sistemi hastalıklarına sahip olanlar

  **Kronik böbrek yetmezliği hastaları

  **Diyabetliler

  **65 yaş üstü Kişiler

  **Kronik akciğer hastaları(astım,KOAH)

  **Kronik karaciğer hastaları (siroz dahil)

  **Obezler

  **Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler (Kronik kan hastalıkları, kanser, immunsupresif ilaç kullananlar)

Burada amaç kronik hastalığın yanında ikincil enfeksiyon olarak gelen gribin organ dekompansasyonuna neden olmasını önlemektir.

Bunun yanında yüksek risk grubundaki bazı kişilerin de sağlıklı bir kış geçirmesi için grip aşısı yaptırmasını özellikle tavsiye ediyoruz:

  **Hamile bayanlar (4.aydan itibaren)

  **Sağlık alanında çalışan hemşire doktor eczacı ve diğer personeller

  **Bebek bakıcıları

  **Huzurevi çalışanları

  **Sık seyahat edenler

  **Yüksek işgücü gerektiren işlerde çalışanlar

  **Öğretmenler

      Peki Ya Çocuklar?

 Gribal enfeksiyon çocuklarda daha ağır seyreder ve grip kaynaklı hastane yatışlarında çocuklar birinci sıradadır.ABD ve Kanada gibi ülkeler grip aşısını aşı takvimine almış,çocuklarını her sene gribe karşı devlet güvencesinde aşılamaktadır.Bu hem hastalığı yetişkinlere bulaştırmalarının önüne geçmiş hem de sağlıklı gelişimlerinde bağışıklık sistemlerine öğretilen ek bir bilgi olmuştur.Amerikan pediyatri derneği 6ay-8 yaş arası çocukların aşılanmasını önermektedir.Türkiye'de ise henüz aşı takviminde devlet tarafından yapılmamaktadır,fakat istenildiğinde özel olarak yaptırılabilir.

Eğer çocuğunuzun astım-alerjik durumu ya da kronik bir hastalığı var ise mutlaka grip aşısı tavsiye edilir.

6 ay-3 yaş:ilk kez aşılanıyorsa 1 ay ara ile 2 kez yarım doz

3-8yaş: ilk kez aşılanıyorsa 1 ay ara ile 2 kez tam doz

8 yaş üzeri- yetişkin: yılda1 kez tam doz önerilen tablodur.

Ayrıca kronik hastalıklar ve bazı özel durumlarda sosyal güvenlik kurumu grip aşısını karşılamaktadır. Doktorunuz tarafından reçete edildiğinde eczanenizden devlet güvencenizle temin edebilirsiniz. Ayrıntılı bilgiyi eczacınız size verecektir.

     Sağlık ve mutlulukla kalın...