Akne 

Toplumda daha çok ‘sivilce’ olarak adlandırılan “Akne vulgaris”hastalığı, cilt sorunlarının en sık görülenleri arasında yer alıyor. Yapılan araştırmalara göre her 100 kişiden 85’i yaşamında bu sorunla 3-5 kez karşılaşabiliyor. International Hospital Deri Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Ferzan Aytuğ, aknenin ciltteki yağ bezlerinin ve kil yapısının iltihaplanması olduğunu, fazla sebum üretimi ile gözeneklerin kapanması ve bir bakterinin (p.acnes) mevcut ortam bulması nedeniyle sorunun ortaya çıktığını belirtiyor.

Akne yaygın bir sorun olduğu için bu konuda birçok yanlış bilginin ortada dolaştığına değinen Dr. Ayşe Ferzan Aytuğ, akne konusunda yanlış bilinen 20 nokta hakkında bilgiler veriyor:

1- AKNE KALITSAL DEĞİLDİR: Akne çoğunlukla genetik bir hastalıktır. Ayrıca genetiğin etkisiyle oluşmayanları da vardır.

2- AKNEYİ SIKARSAN KURTULURSUN: Aksine akne sıkılmamalıdır. Çünkü sıkılırsa aknenin içinde bulunan enfeksiyonu ve inflamasyonu da dağıtmış oluyorsunuz, bunun sonucunda hem yüzde iz oluşuyor, hem daha da büyüyor.

3- AKNENİN NEDENİ TEKTİR: Kişinin cildinde akne oluşmasında birçok faktör etkilidir. Bunlar arasında hormonlar, genetik nedenler, yağ bezlerindeki hücresel bozukluklar, bakteri çoğalmaları etkili oluyor.

4- AKNELİ CİLT SIK SIK YIKANMALIDIR: Her şeyin fazlası nasıl zararlıysa burada da aynı prensip geçerlidir. Yüzü çıplak elle, yıpratıcı, tahriş edici maddeler kullanmadan, sabah ve akşam iki defa olmak üzere yıkamak yeterlidir. Yüzü sürekli yıkamak, silmek, asit oranı yüksek ürün kullanmak sivilceleri daha da kötüleştirmekten başka bir şeye yaramaz.

5- BİR ERGENLİK DÖNEMİ SORUNUDUR: Akne ergenlik döneminde başlar ama ömür boyu da sürebilir, bu nedenle ergenlikte başlayan ama her yaşta da görülebilen bir sorundur. Bu yüzden ergenlik döneminde sık yapılan bir hatayla bekle-gör politikasını izlemek yanlıştır. Sivilcelerin kendi kendine geçmesini beklemek yerine bir uzmandan yardım alınmalıdır. Sivilceler çıkar çıkmaz, sorun büyümeden önlem almak en doğru yaklaşım olacaktır. Çünkü bu sayede iz riski de azaltılmış olur.

6- STRESTEN OLUR: Günümüzde stres birçok hastalığın dolaylı faktörü oluyor. Stres akneyi alevlendirebilir. Aknenin varlığı da stresi artırabilir. Ayrıca kişinin kullanmış olduğu antidepresan ilaçlar da akneyi artırabiliyor veya akneye yol açabiliyor.

7- SADECE KOZMETİK BİR SORUNDUR: Sadece kozmetik bir sorundur diyemeyiz. Çünkü özgüven ve morali de olumsuz etkiliyor. Kişinin depresyona bile girmesine neden olabiliyor. Fiziksel ve ruhsal izler bırakabiliyor. Kozmetik bir sorundur deyip geçiştirilmemelidir.

8-SADECE SİVİLCE ÜZERİNE İLAÇ UYGULANMALIDIR: Akne tedavisi çok çeşitli ve kişiye özgü olmak zorundadır. Bu nedenle iyi araştırılıp tedavi edilmelidir. Sadece sivilce üzerine ilaç sürmek etkili değildir. Göz, dudak ve burun kenarı hariç tüm yüze uygulanmalıdır. Noktasal uygulama yapılması yanlıştır.

9- BAZI YİYECEKLER AKNEYE YOL AÇAR: Hiçbir gıdanın bu konudaki etkisi tam olarak kanıtlanmış değildir. Bazı araştırmalar fazla süt ve süt ürünü akne yapabilir diyorsa da, net değildir. Ama kişi bir yiyeceği çok tükettiğinde ardından sivilcelerinin arttığını fark ediyorsa daha az yemeyi deneyebilir.

10- MAKYAJ SİVİLCE YAPAR: Yağsız, hipoalerjenik tıbbi kozmetik ürünlerin kullanılması daha doğrudur. Çünkü bazılarının içinde küçük dozda da olsa sivilce ilaçları vardır. Televizyon ya da sahne makyajı denilen ağır makyajlardan uygulamak akne yapabilir. Onun dışında her makyaj yapanda akne oluşacak diye kesin bir kural yoktur.

11- ÇOK TERLEYİNCE AKNE ÇIKAR: Burada da aynı şey söz konusudur, her çok terleyen kişide akne çıkmaz. Ancak çok fazla spor yapılınca, sıcaklık ve terlemenin etkisiyle ciltte yağlanma artabilir. Bazı kişilerde bu yağlanma akneye yol açabilir. Bu nedenle spor yaparken yüzde 100 pamuklu geniş giysiler tercih edilmeli, terli kalmadan hemen duş alınmalıdır. Terleme ve akneye meyilli kişiler yüzme sporunu tercih etmelidir. Hamam, sauna, buhar odası kullanımı sivilceyi artırabiliyor.

12- GÜNEŞ SİVİLCEYE İYİ GELİR: İlk aşamada yağlanmayı kısa süreli olarak baskılayabiliyor. Ancak uzun süreli güneşle temas cildin soyulmasına, ölü hücrelerin gözenekleri kapatmasına ve sivilcenin tetiklenmesine yol açıyor. Lekelenme, deri kanseri ve iz riski de artıyor.

13- SİGARA SİVİLCE YAPAR: Ciltteki bazı hücrelere zarar verir, erken yaşlanmaya yol açabilir, ancak akneye neden olduğuyla ilgili kesin bir bilimsel veri yoktur.

14- YOĞUN TEMİZLEYİCİLER AKNE SEBEBİDİR: Cilde kese uygulanması, yoğun soyucu etkisi olan temizleyicilerden fazla oranda kullanmak, ciltte akneye neden olur.

15- HER SİVİLCE AKNEDİR: Ciltte akneye benzeyen bazı oluşumlar olabilir. Kıl kökü sivilcesi, kıl batıkları, kıl kökleri belirginleşmesi, kızarıklıklar ve ağız çevresindeki sivilcelenmeler (akne rosacea) farklı şekilde tedavi edilmelidir.

16- SPORCU DESTEKLERİ AKNE YAPAR MI?: Spor yaparken kapasiteyi artırmak amacıyla kullanılan ve dışarıdan alınan destekler, çoğunlukla protein ve amino asit içeriyor. Eğer bunların içinde hormonlar varsa akne yapabiliyor.

17- SOLARYUM AKNEYİ YOK EDER: Solaryuma girmek sivilceyi tedavi etmez, tam tersine sivilcelenmeyi tetikleyip, lekelenmelere, izlere ve kansere neden olabilir.

18- AKNEDEN İSTEDİĞİM ZAMAN KURTULURUM: Bu doğru değil, tedaviye erken başlamak izlerin daha az olmasını sağlıyor. Uzun zaman geçince tedaviye direnç gelişiyor. Geç tedavi nedeniyle iz gelişimi kaçınılmaz oluyor.

19- A VİTAMİNİ İÇEREN İLAÇLAR ZARARLIDIR: Şiddetli sivilce sorunu yaşayan, cildi yağlı kişilere yaklaşık 30 yıldır izotretionin içerikli (A vitamini türevi) bir ilaç veriyoruz. Bu ilaç kullanımı aknenin en başarılı tedavi şeklidir. Tedaviye geç başlanması geri döndürülemez izlere neden oluyor. Bazı kişiler kulaktan dolma bazı bilgilerle bu ilaçtan rahatsız oluyor, korkuyor. Oysa korkmamak gerekiyor. Bu ilacı kullanan kişiyi takip etmek gerekiyor, çünkü geçici olarak karaciğer enzimlerini, kolesterol seviyesini artırabiliyor. Yaklaşık altı ay boyunca bu ilaçla tedaviye devam edilirse, yüzde 100’e yakın başarı sağlanıyor. Kuruluk en çok görülen yan etkisidir. Cildi inceltiyor. Lazer ve ağdadan bu ilacı kullanırken uzak durmakta yarar var. Kışın kullanılmasında yarar vardır, çünkü ışık hassasiyeti yaratır. Bu dönemde hamile kalınmaması gerekiyor. Kalıcı karaciğer hasarı yapmadığı gibi, depresyona da neden olmuyor.

20- SİVİLCEDEN KURTULMADA PEELİNG İŞE YARAMAZ: Aknenin ne zamandan beri sürdüğüne, görülen tedavilere, cilt yapısına bakılarak kişiye en uygun tedavi seçeneği belirlenir. Peeling tarzı cildin soyulması prensibine dayalı tedavilerde, yağlanmayı azaltmak, ciltteki renk farkını gidermek, çukurları, izleri yok etmek, gözenekleri azaltmak hedefleniyor. Süresi hekim tarafından ayarlanarak, uygun hastalarda tedaviye yardımcı olarak uygulanabilir.