Prof Dr Canfeza Sezgin

İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı

Kenevir tohumu yağı nedir?

Kenevir bitkisinin tohumlarının tercihen soğuk pres ile yüksek ısıya maruz kalmadan sıkılarak elde edilen yağdır. Pişirme ve gıdaların hazırlanmasında kullanılmaktadır. Esrardan farklı olarak kenevirden elde edilen ve ilaç olmayan bir besindir. Sağlık için zararlı olan doymuş yağları az içermesi ve birçok besinsel faktörü taşıması nedeni ile besin değeri yüksektir.

Yağ içeriği nasıldır?

Bir çorba kaşığı kenevir tohumu yağında 14 gram yağ bulunurken bunun sadece 1 gramı doymuş yağdır. Düşük olan doymuş yağ içeriği ile doymuş yağ oranı yüksek domuz yağı ve tereyağı gibi hayvansal yağların yerine kullanılarak sağlıklı yağ tüketimi yapılabilir. Toplam kalori alımının yüzde 7’ sinden azının doymuş yağlardan sağlanması yüksek kolesterol ve kalp hastalığı riskini azaltmanın en önemli yoludur. Kenevir tohumu yağı kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabilir yağ asitleri içerir.

Hangi besinleri içerir?

Kenevir tohumu yağında esansiyel amino asitlerin %80’ inden fazlası bulunur ve diğer bitkisel yağlardan daha yüksektir. Esansiyel aminoasitler vücuttaki proteinlerin idamesini sağlayarak kas kitlesinde kaybı önleyebilir, ayrıca bağışıklık sisteminin sağlıklı çalışmasını destekler. Bu durum özellikle AİDS, kalp yetmezliği ve kanserde sık olarak görülmektedir. Kenevir tohumu yağında az miktarda da olsa kalsiyum, potasyum, magnezyum, bakır, folat, B6 vitamini ve E vitamini olmak üzere vitamin ve mineraller bulunur.

Sağlık için yararlı olabileceği durumlar nelerdir?

İçerdiği yağ asitlerinin belirli sağlık faydaları vardır. Örneğin, içerdiği sitosterol bileşiği kolesterolün düşürülmesine yardımcı olabilir. Sağlıklı hücreleri kanser ilaçları dahil çeşitli zararlı maddelerin hasarından koruyan antioksidan olan tokoferol içermektedir. Tokoferol damar kireçlenmesi (ateroskleroz) ve Alzheimer’ s hastalığı gibi dejeneratif rahatsızlıklardan korunmada yardımcıdır. İçerdiği omega-3 yağ asitlerinin omega-6 yağ asitlerine oranı 3’ e 1 olupkanser, iltihap ve kan pıhtılaşması riskini azaltmada en faydalı oranda olacak şekilde bulundurur. Yağ asitleri aynı zamanda normal beyin fonksiyonunu destekler.

Esansiyel yağ asitlerinin yararı nedir?

Esansiyel yağ asitleri omega yağlar olup vücutta yapılamazlar, mutlaka besinlerle alınması gereklidir. Kalp hastalığı, tansiyon yüksekliği, kolesterol yüksekliği, kanser ve romatizma gibi çeşitli sağlık sorunlarından korunmada yararları gösterilmiştir. Balık kökenli omega-3’ ün bazı kanser ilaçları ile etkileşime girebilmesi, vejetaryenlik nedeni ile balık tüketilememesi durumlarında dengeli omega-3 / omega-6 desteği için kenevir tohumu yağı tercih edilebilir.

Cilde yararı var mı?

İçerdiği omega-6 yağ asiti olan gama linoleik asit cilt sağlığı için önemli olup iltihabi süreci de engeler. Gama linoleik asit kenevir tohumu yağı, çuha çiçeği yağı veya hodan yağında bol miktarda bulunur. Kenevir tohumu yağı komedo yapmadığı için sivilceli ciltlerde cildin nemlendirilmesinde yararlıdır. Saç ve tırnakların beslenmesinde de fayda sağlayabilir. Egzamada doğrudan uygulanması ile yarar sağladığına dair deneyimler bulunmaktadır.  Dermatite bağlı cilt kuruluğu ve kaşıntısında 20 haftalık uygulamada yararlı bulunmuştur.

Kenevir tohumu yağını diğer yağlardan üstün tutan özellikleri neler?

Kalsiyum emilimi için gerekli D vitaminini içeren tek bitkidir.

Bol miktarda E vitamini içerir.

Adet öncesi gerginliği azaltmada yardımcıdır.

İltihap giderici faydaları vardır.

Güneş ışığının zararlarını azaltmada yardımcıdır.

Kenevir tohumu yağıyla yapılan bilimsel araştırma var mı?

Multipl sklerozlu 100 hastada yapılan bir bilimsel araştırmada kenevir tohumu yağı ve çuha çiçeği yağı verilen hastalarda hastalık aktivitesinde ve karaciğer fonksiyon testlerinde düzelme elde edilmiştir. Multipl sklerozun yardımcı tedavisinde kullanılabileceği düşünülmektedir.

Kenevir tohumu yağı nasıl tüketilmeli?

Normalde sağlıklı mutfaklarda zeytinyağı kullanımı tavsiye edilmektedir. Kenevir yağı 71 ℃üzerindeki sıcaklıklarda ısıtıldığındakalite ve lezzetinikaybettiği için kızartmalarda kullanılmamalıdır. Kızartmalar için en sağlıklı yağ zeytinyağıdır. Sebzeler için hazırlanan soslarda veya salatalarda kullanılması daha yararlıdır. Günlük önerilen tüketim dozları 1-2 tatlı kaşığı olup daha yüksek miktarlarda tüketimi doktor önerisine göre kademeli doz arttırılması ile yapılmaktadır.

Prof. Dr. Canfeza SEZGİN