Ecz. Aydanur SİVİŞOĞLU CEYLAN

Selülit yağ ve fibröz dokuda yağ toplanmalarına bağlı olarak derinin üst kısmında ortaya çıkan portakal kabuğu görünümünde çukurcuklar ile karakterize olan bir cilt rahatsızlığıdır. Günümüzde kadınların %85-98 ini etkiler ve estetik bir sorun olarak kabul edilir. Selülit sıklıkla pelvis, kalçalar ve abdominal bölgede görülmektedir. Kadınlarda selülit, yağ üretiminden sorumlu birçok reseptörün bulunduğu göbek ve kalça bölgelerinde görülür. Erkeklerde ise boyun ve göbekte görülür.

SELÜLİT NEDENLERİ

Hormonal dengesizlikler: Hormonal dengesizlikler selülitin en önemli nedeni olarak kabul edilir. Örneğin; hiperöstrojenizm. Böyle bir hormon durumu, fizyolojik olarak hamilelik döneminde, olgunlaşma döneminde, menopoz döneminde ve ayrıca sistemik hormonal kontraseptif alırken veya hormon replasman tedavisi sırasında ortaya çıkabilir.

Cinsiyet: Kadınlarda daha fazla görülür. Daha fazla olan östrojen hormonu, yağ dokusunun düzenlenmesinden ve dolayısıyla selülit gelişiminden de sorumludur. Kadınlarda yağ dokusunun üretimi, yenen gıda miktarından bağımsızdır. Erkeklerde daha nadir görülen selülitin, androjen düzeyi normal sınırlarda seyreden erkeklerde görülmediği de belirtilmiştir.

Yaş: Yaşla birlikte, östrojenlerin azaltılmış uyarımı cilde kan akışını kötüleştirir, fibroblastların inisiyatifini bastırır, normal kolajen lif sentezini dezavantajlı hale getirir ve elastin liflerinin sayısını azaltır. Bu sebeplerle derinin altında hissedilebilir, elle tutulur düzensizlikler meydana gelebilir. Cildin elastikiyetinin eksikliği ile altı çizikli çürük bağ dokusu kümeleri oluşur. Bu tür değişiklikler, selülitin karakteristiğidir.

Kötü beslenme alışkanlıkları: Kötü beslenme alışkanlıkları selülit gelişimi için hormon dışı risk faktörüdür. Artan karbonhidrat ve yağ tüketimi, vücuttaki yağ üretimi sürecini yoğunlaştırır, hiperinsülinemiyi destekler. Çok fazla yağ, karbonhidrat, tuz ve çok az lif tüketen kişilerde daha fazla selülit olması muhtemeldir.

Genetik faktörler: Bir kişinin metabolizma hızı, deri altındaki yağ dağılımı; etnik köken ve dolaşım seviyeleri ile bağlantılı olabilir. Bunlar selülit gelişme şansını etkileyebilir.

Düşük fiziksel aktivite: Hareketsiz bir yaşam mikro kan dolaşımının düzgün işleyişini bozar ve yağ dokusu birikimini destekler.

Sigara: Sigara dumanında bulunan nikotin ve diğer birçok madde, doku hipoksisini destekleyen kan damarlarının daralmasına neden olur. Bu selülit gelişimini arttırabilir.

Bazı ilaçlar: Arteriyel hipertansiyonda uygulanan periferik kan damarları dilatörleri selülit gelişimini etkileyebilir. Örneğin; β-bloker ajanlar, antihistaminikler ve ekzojen östrojenler.

Yanlış seçilmiş giysiler ve ayakkabılar: Özellikle de çok dar giysiler giymek kesinlikle venöz kan akışını bozmaktadır. Ayrıca yüksek topuklu ayakkabılar, baldır kaslarını olumsuz etkileyerek, iyi postürü bozar ve venöz kanın kalbe aktarılmasında kas pompasının işlevini zayıflatır.

SELÜLİT TEDAVİSİ

1. Aktif maddeler içeren topikal kozmetiklerin uygulanması:

Kan ve lenf damarlarının sıkılığının iyileştirilmesi için ve gereksiz metabolizma ürünlerini ortadan kaldırmaya yardımcı olan aktif maddeler kullanılabilir. Örneğin; flavonoidler, antioksidanlar, saponinler, tanenler. Yukarıda belirtilen madde grubu, arnikadan elde edilen ekstraktlarda, at kestanesinin tohum ve yapraklarında görülür.

Bitki kökenli bileşiklerin alımı lipit yıkımı sürecini arttırır ve aynı zamanda lipit yapımı sürecini de bastırır. Örneğin; kafein, guarana, garcinia gummigutta, teofilin, ksantin (kahveden, yeşil çaydan ve Paraguay çayından gelir).

Metilksantinler (aminofilin, teofilin ve kafein) ve retinoidler, selülit için topikal formülasyonlarda kullanılan en kapsamlı şekilde değerlendirilen bileşenler olmuştur.

Metilksantinlerin, lipolizi uyararak ve siklik adenosin monofosfat konsantrasyonunu artıran enzim fosfodiesterazını inhibe ederek selüliti iyileştirdiği varsayılır.

Retinoidlerin, dermal kalınlığı artırarak, anjiyogenezi artırarak, yeni bağ dokusu bileşenlerini sentezleyerek ve aktif fibroblast sayısını artırarak selüliti azalttığı düşünülmektedir. Dokuyu sıkılaştırırlar.

Genel olarak, belirli formülasyonlar kolajen üretimini iyileştirebilir ve cilt gevşekliğini azaltabilir, ancak yoğun yağ, kolajen ve bağ dokusunun yeniden şekillenmesini gerektiren selülit üzerinde nadiren etkilidirler.

Aromaterapi unsurları ile hafif masaj, özellikle menopoz dönemindeki kadınlar için tavsiye edilir, çünkü eklenen yağlar sadece cildin durumu üzerinde olumlu çalışmakla kalmaz, aynı zamanda psikolojik durumu da iyileştirir.

Fiziksel aktivite, spor, uygun beslenme, selülit oluşumunu azaltır.

2. Selülitin azaltılması için uygulanan kozmetik ve kozmetik cerrahi alanlarında en popüler tedaviler şunlardır:

Lenfatik drenaj: Lenfatik damarlar üzerinde olumlu çalışır, şişlikleri ortadan kaldırır, ayrıca derinin derin katmanları için de faydalıdır.

Endermoloji cihaz masajı: Bu masaj dokuların oksidasyonunu arttırır, cilt elastikiyetini arttırır, yağ hücrelerinin apoptozunu hızlandırır, ancak koryumu güçlendirmez.

Velasmooth™: Şu anda, üç enerji kaynağının kullanıldığı, invazif olmayan bir yöntemle selülit tedavisinde en etkili cihazdır. Kızılötesi, yüksek frekanslı (RF) bipolar elektrik, vakum ve masaj ile tedavi yapılır. Bunların birlikte kullanımı, tek enerji kaynakları kullanıldığında elde edilen sonuçlara kıyasla etkiyi önemli ölçüde artırır. Üç enerjinin tümü, bir terapötik kafa kullanılarak dokuya aynı anda uygulanır. Tedavi, 5-6 hafta boyunca haftada iki kez yapılan 10-12 seanstan oluşur.

Triactive™: Tedavi için üç farklı yöntem kullanılmaktadır: diyot lazer, kriyoterapi, derin masaj ve lenfatik drenaj. Diyot lazer, subkutan tabakadaki damarların yeniden yapılanmasını uyarır, kriyoterapi şişmeyi ve lenfatik drenajı azaltır ve masaj, lenf dolaşımını bloke eden suyu ve organizmadan gereksiz metabolizma ürünlerini uzaklaştırır. Genellikle haftada 1-2 kez yaklaşık 10-15 kez tedavi uygulanır.

SmoothShapes™: Cihaz üç teknoloji kullanıyor. Lazeri bağlama, biyostimüle edici ışık, rulolarla masaj ve vakum.

Alma Accent™ RF sistemi: Cihaz, kolajenin yeniden şekillenmesi, cilt dokusunun iyileştirilmesi ve selülit azalması için yüksek frekanslı dalgaların kaynağıdır. İki tür radyo frekansı kullanır: unipolar ve bipolar. Isıtma (ısıl işlem) için farklı başlıklar uygun şekilde uygulanarak, cildin uygun katmanları ve deri altı katmanı tedavi edilir.

IR ışınları: Termojenezi tetikler, ardından yağ hücrelerinde azalma gerçekleşir.

Liposuction : Tedavi sırasında lokal fazla yağın alınması: Cerrahlar tarafından yapılan operasyon. Lazerler ve hava dalgaları üreten aparatlar yardımıyla liposuction yapılabilmektedir. Tıpta yüksek frekanslı dalgaların uygulanması dokuların aşırı ısınmasının etkilerine neden olur. Modern aparatlar, cilt yanıklarını önleyen soğutma sistemi (kriyojenik sıvı) ve değiştirilebilir tedavi başlıkları ile donatılmıştır. Tedavi, enerjinin merkezi ısıtmaya dönüştürüldüğü ve hücrelerin kolajen üretmesini sağlayan hava dalgalarının uygun dozajından oluşur; dalgalar corium ve subkutan tabaka üzerinde çalışır. Tedavi cildin sıkılığını ve yoğunluğunu iyileştirir.

Mezoterapi: Besinler ve iyileştirici ajanlar (silika, kafein, tiratrikol) ile deri altı enjeksiyonlarının uygulanması yönemi. Selülitin azalmasını sağlayan lipolize yardımcı olur ancak selülite neden olan yağ dokusunu doğrudan etkilemez.

Enjeksiyon lipoliz: Lipoliz, liposuction’ı desteklemek için uygulanabilir, ancak yerini alamaz. Tedavi, enjeksiyonla lokal yağ dokusunun azaltılması ile sağlanır.

Enjeksiyon olarak en sık fosfatidilkolin ve sodyum deoksikolat kullanılmaktadır.

Kriyolipoliz, kriyoterapiden yararlanmayı içerir ve yağ dokusunun azaltılması için uygulanır. Düşük sıcaklığın etkisi altında, adipositlerin hücre zarları yaralanmaya yol açar. Daha sonra, lipitler kristalleşmeye uğrar ve sonunda apoptoza (hücre ölümüne) yol açar. Adipositlerden gelen lipidler makrofajlar tarafından tüketilir. Bir tedavi sırasında her zaman tüm hücreleri yok edilemez. Tedavi dermatologlar ve cerrahlar tarafından yapılır.

Aparat yardımı ile yapılan düzenli uygulanan tedaviler, tatmin edici ancak kısa süreli etkiler sağlar.

Selülit, birçok tartışmaya yol açan klinik bir durumdur. Bu hastalıktan kurtulmanın açıkça etkili bir yöntemi yoktur. Fizyolojik açıdan bakıldığında, üreticilerin selülitten kurtulmak için önerdiği müstahzarlar sınırlı etkinlik göstermektedir.

Sonuç olarak; topikal ajanlar, enjekte edilebilir tedaviler ve enerji bazlı cihazlar, bazen tatmin edici bir dereceye kadar selülit görünümünü iyileştirebilir, ancak selüliti asla ortadan kaldırmaz.

Kaynaklar

• Sadick, N. (2019, February 1). Treatment for cellulite. International Journal of Women’s Dermatology. Elsevier Inc. https://doi.org/10.1016/j.ijwd.2018.09.002.
• Alğın Yapar, E . (2016). Topical Approaches to Cellulite . Marmara Pharmaceutical Journal , 21 (1) , 54-58 . DOI: 10.12991/marupj.259881
• Leszko M. (2014). Cellulite in menopause. Przeglad menopauzalny = Menopause review, 13(5), 298–304. https://doi.org/10.5114/pm.2014.46472

Ecz. Aydanur SİVİŞOĞLU CEYLAN