Ecz. N. Nazlı OKAY

Romatizma, Yunancadaki ‘rheuma’ kökünden gelmekte olup Türkçesi ‘hareket’ anlamına gelmektedir.

Romatizma genel olarak kemiklerin, eklemlerin ve kasların etrafındaki acı hissini ifade etmek için kullanılmaktadır. Esasen romatizma dediğimiz tek bir hastalık değildir içerisinde birden çok hatta yüzlerce hastalığı da ifade etmektedir. Bu yazımda romatizmanın bir çeşidi olan ‘romatoit artrit’ yani eklemlerin romatizmasından bahsedeceğim.

Artrit kelimesi vücuttaki bir veya birden çok eklemde görülebilen yangıyı ifade eder. Her yaş ve her cinsiyeti etkisi altına alabilen bu hastalık, kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmektedir. Bu hastalığı anlamamız için ilk önce eklemleri anlamamız gerekir. Eklemlerimiz, kemiklerimizi birbirine bağlayan ve kemiklerimizin rahatça hareket edebilmesini sağlayan bağlantı noktalarımızdır. Kemiklerimizin uçlarındaki eklemlerimiz kıkırdak adı verilen sert ve lastiğimsi bir yapı ile örtülmüştür. Genellikle yaşlandığımız zaman eklemlerimizi örten bu kıkırdak yapımız, sık kullanma nedeniyle hasarlara daha meyilli hale gelir. Bu da romatoid artrit olmayı kolaylaştırır. Fakat eklem romatizmasının tek nedeni yaşlılık değildir, kişilerin hareketsizliği de hastalığın gelişimini ve ilerlemesini etkiler. Fakat çoğunlukla kişilerin genetik faktörleri hastalıkta en önemli rolü oynamaktadır.

Bulguları Nelerdir?

Eklemler sıklıkla şişiyorsa,

Cildinizde döküntü ve güneşe duyarlılık varsa,

Sürekli bir yorgunluğunuz var ise,

Soğuk havayla birlikte ayak parmaklarınızda morarma gözlemliyorsanız,

Eklemler etrafında kalın, sert bir tabaka varmış gibi hissediyorsanız,

Eklem bölgelerinde sık sık sıcaklık hissediyorsanız ve oralar kızarıyorsa,

Eklemlerde tekrarlayan ve dayanılmaz bir ağrı var ise,

Eklemlerinizin eskisi kadar hareket edemediğini düşünüyorsanız eklem romatizması olmanız ihtimaller arasındadır.

“Yağmur yağacak dizlerim sızlıyor” cümlesini duymuşsunuzdur. Bunun nedeni eklem ağrılarının ve eklem katılaşmasının daha çok sabahları ve genellikle soğuk, nemli havalarda etkisini göstermesidir. Yani bu cümle aslında bir hurafe değil, bir hastalık habercisidir.

Bu Hastalığı Nasıl Önleyebiliriz?

Eklem romatizması, çoğunlukla aileden genler vasıtasıyla geçen bir hastalık olduğu için önleyemeyiz. Fakat hastalıkla birlikte yaşamayı öğrenebiliriz. Bu hastalıkla iyi anlaşabilmek için ilk olarak kilomuza dikkat etmemiz gerekir. Böylece eklemlere binen fazla yükten kurtulmuş oluruz. Bunun için dolayısıyla dengeli ve sağlıklı beslenmek gerekir. Böylelikle sağlıklı yaşlanmanın kapısını da aralamış oluruz.

Romatoid Artrit Nasıl Tedavi Edilir?

Daha önce de bahsettiğim gibi tamamen hastalığı bitiren bir tedavi yoktur fakat hastalıkla birlikte yaşamayı öğrenmemiz gerekir. Bunun için de doktorun yazdığı kişiden kişiye göre değişen kişiye özgü reçeteler kullanılır. Kulaktan doğma bilgilerle, gelişigüzel bir şekilde ilaç kullanmak hastalığı iyi yapmamakla birlikte hayatı tehdit eden sonuçlar doğurabilir. Size verilecek olan reçete, sahip olduğunuz hastalığın yapısına ve şikayetlerinize göre değişecektir. Bazı romatizmalı hastalarda sadece günlük kolay bir egzersiz, spor programı kişinin ağrılarını hafifletip, eklem hareketlerini artırabilmektedir. Bazı kişilerde egzersiz programı ağrıları hafifletmeye veya eklem hareketlerini iyileştirmeye yetmeyecektir. Eğer eklemleriniz çok ağrılı ise eklem etrafındaki ağrıyı hafifletmek ve eklemlerdeki yangıyı en aza indirmek için çeşitli ilaç tedavileri bulunmaktadır.

Bu ilaçlardan başlıca kullanılanlar;

Ağrı kesici ilaçlar (analjezikler) ve steroid olmayan anti inflamatuar ilaçlar; Bu ilaçları tok karnına ve bol su ile almanız önerilir. Çok düzenli kullanımında midede hasara yol açabilirler. Doktor ve eczacınızın kontrolünde yanına bir mide koruyucu almanız gerekebilir. Steroid olmayan anti inflamatuar ilaçlar anti inflamatuar özelliklerinden dolayı eklemlerdeki yangıyı birkaç saat içerisinde kontrol altına almaktadırlar.

Steroidler (Kortizon); Kortizon aslında bir kortikosteroid hormonudur (glukokortikoid) ve kendi vücudumuz tarafından sentezlenebilen bu hormon, vücudumuzun dışarıya karşı doğal savunma tepkisini düşürüp, şişme ve alerjik reaksiyonlar gibi semptomların ciddiyetini azaltmaktadır. Yan etkilerinin fazlalığından dolayı mutlaka doktor kontrolünde alınmalıdır. Uzun dönem alımlarında anksiyete, huzursuzluk, baş ağrısı, ödem, mide bulantısı, kilo alımı gibi yan etkilerine dikkat etmek gerekir. Ciddi romatizmaların tedavisinde kullanılır. Tedaviyi tamamladıktan sonra bu yan etkiler de geçecektir.

Her hastalıkta olduğu gibi romatoid artrit hastalığıyla birlikte de sağlıklı ve uzun bir ömür sürmek mümkündür. Önemli olan hastalığın farkında olmak ve onunla nasıl mutlu bir şekilde yaşayacağımızı bilmektir. Bu yazıyla ‘romatoid artrit hastalığıyla nasıl mutlu yaşayabiliriz’i açıklamayı amaçladım. Umarım yararlı olmuştur. Sağlıkla kalın…

Kaynaklar;

• https://www.romatem.com/romatizmal-agri-tedavisi/
• https://www.trasd.org.tr/hastalik/romatizma-nedir
• https://www.medicalpark.com.tr/kortizon/hg-2336
• https://romatizmatv.org/romatizmanin-belirtileri-nelerdir/

Ecz. N. Nazlı OKAY

nezahatnaz@gmail.com