Dünya Disleksi Farkındalık Günü
Dünya Disleksi Farkındalık Günü
Ecz. Sevde Gül ÇETİN
Antioksidanlar, hücrelerimizi ve vücudumuzu, serbest radikal dediğimiz bileşiklerin (yüksek konsantrasyonlarda) neden olduğu oksidatif strese karşı korurlar. Vücudumuzda serbest radikallerin aşırı miktarda üretimi ve bunun yanında antioksidan sistemin yetersizliği arasındaki denge bozukluğu oksidatif stresi oluşturur; kanser, felç, miyokard enfarktüs, diyabet gibi kronik rahatsızlıklara, DNA hasarına, erken yaşlanmaya, enerji düşüklüğüyle birlikte yorgunluğa ve daha birçok sağlık problemine neden olabilir. Serbest radikaller birçok nedene bağlı olarak oluşabilir;
Stres, serbest radikal oluşumunda büyük bir etkendir. Günlük hayatımızı şöyle bir düşündüğümüzde strese maruz kalmayan pek kimse yoktur. Yoğun iş temposunda, karamsar düşüncelere kapıldığımızda, kaygılı hissettiğimizde, araç kullanırken özellikle trafiğe takıldığımızda, bazı durumlarda endişe duyduğumuzda ve daha birçok durumda maalesef strese maruz kalmış oluyoruz. Özellikle 2020 Mart ayından itibaren zorlu pandemi koşullarında hepimiz sosyal ve normal hayatlarımızdan çok uzak kaldık ve gerçekten hem bedensel hem de psikolojik bir stresin içine girdik. Neredeyse yaşamımızın bir parçası haline gelen bu stres, vücudumuzda serbest radikal dediğimiz yan ürünlerin açığa çıkmasına neden olabiliyor.
Serbest radikal oluşumunda diğer etkenler; sigara içmek / sigara dumanına maruz kalmak, alkol tüketmek, hava kirliliği, hiç hareket etmeme veya aşırı egzersiz, yaşlanma, ağır metallere maruziyet ( kurşun, cıva, arsenik…), bazı ilaçlar (siklosporin, gentamisin, bleomisin…), her türlü radyasyon, enfeksiyon, iltihap oluşumu, kronik hastalıklar ve kanserdir (bu etkenler daha da arttırılabilir). Serbest radikaller sebep oldukları her türlü hasara rağmen, vücudumuzda hücresel işlevlerin normal şekilde yerine getirilmesi için kabul edilebilir bir düzeyde bulunmalıdırlar. Bu serbest radikaller ancak olması gerektiğinden yüksek konsantrasyonlarda ise hücrelerimize zarar verir hale gelirler.
Serbest radikaller genellikle vücudumuzun doğal antioksidan sistemi tarafından yok edilir. Antioksidanların bir kısmını vücudumuz sentezlerken diğer kısmını dışarıdan beslenme yolu ile alırız.
A. Endojen Antioksidanlar Vücudumuzun içerisinde sentezleyebildiğimiz antioksidanlardır. Süperoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), glutatyondur (GSH). Glutatyon çok güçlü bir ana antioksidandır.
B. Eksojen
Antioksidanlar
Dışarıdan beslenme yolu ile alabildiğimiz antioksidanlardır. Çoğu meyve ve sebze, çeşitli eksojen antioksidanlar içerir. Bununla birlikte insanlar; kabuklu yemişler ve tohumlar gibi diğer gıda kaynaklarından da eksojen antioksidanları alabilirler. Serbest radikallerden korunmada rol oynayan önemli eksojen antioksidanlar arasında E vitamini, C vitamini, A vitamini, polifenoller ve bazı mineraller (Çinko, Manganez, Bakır, Selenyum) bulunur.
Diğer önemli antioksidanlar arasında;
-Kurkumin (köri baharatı olarak da bilinir),
-Resveratrol,
-Kuersetin,
-Alfa lipoik asit,
-Koenzim Q-10,
-Likopen yer alır.
Antioksidanlar vücudumuzun düzgün çalışabilmesi için yaşam boyu bizlere lazım olan bileşiklerdir. Antioksidan sistemimiz serbest radikaller ile başa çıkamaz ise vücudumuz için hayati önem arz eden hücrelerimiz, enzim sistemlerimiz, hücre onarımlarımız ve bize gerekli olan enerji oluşumu düzgün bir şekilde gerçekleşemez.
Yaşam koşullarımızdan dolayı sürekli maruz kaldığımız serbest radikaller ve bunun sebep olduğu oksidatif stresi yönetebilmek amacıyla yaşam boyu antioksidan bileşiklerden zengin, sağlıklı bir beslenme tercih etmeliyiz. Eğer yaş ilerledikçe ya da başka problemlerden dolayı endojen ve eksojen antioksidan eksikliğiniz oluşur ise bunu tamamlamak için hekim ve eczacınıza danışarak sizin için gerekli olan doğru antioksidan takviyesine karar verebilirsiniz. Unutmayın ki domates çürümeden, demir paslanmadan müdahale etmek gerekir; yani hasta olmadan önce sağlığımızı destekleyip muhafaza etmeliyiz. Yoksa yaş ilerledikçe maalesef bazı şeylerin kötüye gitmesini engelleyebilsek de hasarları tamamen düzeltmek mümkün olmayabiliyor.
Sizin için iyi olan hiçbir şeye geç kalmadığınız, sağlıklı kararlar verdiğiniz, mutlu, keyifli bir hafta diliyorum…
Kaynaklar
Ecz.Sevde Gül ÇETİN
ecz.sevdegul@gmail.com
Eczacıdan Sağlık
Dünya Disleksi Farkındalık Günü
’Reçete’de’ Altın Cerrahi
Ruhsal hastalıklar, Türkiye’de sağlık harcamaları ve hastalıkların görülme sıklığı bakımından ikinci sırada
Moderatör: Ecz. Hakan Gençosmanoğlu Konuk: Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran Hangi takviyeyi nasıl kullanalım?
GRİP VE ZATÜRREDEN KORUNMANIN EN ETKİLİ YOLU AŞI
Gebe Kalma Yolunda Doğru Beslenme