Dünya’ nın, “Havası En Kirli Şehri” Lahor’da Her Gün Nefes Almak İster Miydiniz?

Ecz. Sevde Gül ÇETİN

İçinizden “hayır” dediğinizi duyar gibiyim. Çünkü bu kentte sadece bir gün nefes almak günde 15 sigara içmeye bedel. Lahor kentini herkes bilmeyebilir. O yüzden gelin önce bir Lahor’ u tanıyalım. Lahor, Pakistan’ın kültür başkentidir. Amerikan Hava Kalitesi Endeks (AQI) raporlarına göre; hava kirliliği açısından dünyanın en kirli şehri seçilmiştir.  Birleşik Devletler Çevre Koruma Ajansı, AQI 50'nin altındaysa hava kalitesini tatmin edici olarak değerlendirir. AQI’ ya göre Lahor’ da bu değer zaman zaman daha da artmakla beraber ortalama 423 partikül madde (PM) dir.

Fabrikaların arıtamadığı endüstriyel gazlar, şehrin dört bir yanındaki yüzlerce tuğla fırınlarından çıkan duman, yakındaki tarlalarda çöp ve mahsul kalıntılarının yanması ve şantiyelerden uçuşan tozların neden olduğu sis, çok yüksek miktarda kömür tüketimi, araçların dizel emisyonları, araba dumanları ve daha birçok olumsuz durum bu şehrin hem havasının hem de çevresinin çok kirli olmasına neden oluyor. Şehirde hava kirliliğinin artmasının başlıca nedenleri yüksek trafik akışı, yüksek nüfus yoğunluğu ve büyüyen endüstrilerdir. Bu şehirde toz ve çöp oldukça çok miktarda ve maalesef hiç bitmiyor. Arabanızı sadece birkaç saatliğine bir yere park ettiğinizde üzerinin toz ile kaplanması oldukça hızlı gerçekleşiyor.

Havasının bu denli kirli olmasından ötürü her geçen gün akciğer kanserinden insanlar hayatını kaybediyor. Çünkü bu şehirde tek bir gün nefes almak bile yazımın da başında belirttiğim gibi günde 15 adet sigara içmeye bedel. 

İçerdiği havada; karbonmonokoksit (CO), kükürt dioksit (SO2), azot dioksit (NO2), ozon (O3) ve daha birçok maddeyi yüksek oranlarda bulunduran böylesine kirli bir şehirde hiçbirimiz değil bir gün bir saat bile nefes almak istemezken, içerisinde en az bu hava kadar zehirli olan kimyasal maddeleri barındıran sigarayı içmekten neden vazgeçemiyoruz… Hepimiz sigaranın çok zararlı olduğunu biliyoruz ama gelin sigaranın içerisinde ne türlü kimyasal zehirler olduğuna hep birlikte bakalım;

• Aseton — oje çıkarıcıda bulunur,
• Asetik asit — saç boyasında bulunan bir bileşendir,
• Amonyak — tuvalet temizleyicisidir,
• Arsenik — fare zehrinde kullanılır,
• Benzen — kauçuk çimento ve benzinde bulunur,
• Bütan — çakmak sıvısında kullanılır,
• Kadmiyum — akü asidindeki aktif bileşendir,
• Karbonmonoksit — araba egzoz dumanlarından salınır,
• Formaldehit — mumyalama sıvısıdır,
• Hekzamin— barbekü çakmak sıvısında keşfetmiştir,
• Kurşun — pillerde kullanılır,
• Naftalin — güve oluşmasını engellemek amacıyla kullanılır,
• Metanol — roket yakıtının ana bileşenidir,
• Nikotin — insektisit (böcek öldürücü) olarak kullanılır,
• Katran — asfalt, yolların döşenmesi için malzemedir,
• Toluen— tinerdir, boya yapımında kullanılır.

Sigaranın içeriğinde bulunan yukarıdaki tüm maddeler vücutla temasa girdiği an aslında birer zehir olarak etki eder. Bu kadar çok zararlı kimyasalı hangimiz solumak isteriz? Nasıl ki Lahor gibi havası kirli bir kentte yaşamak istemiyorsak o halde lütfen ciğerlerimize her gün onlarca sigarayı teneffüs ettirmeyelim, zehir solumayalım… Önümüzde 2 yol var ve hangi seçimi yapacağımızı işte tam da şu an belirleyebilmek bizlerin elinde…

Güzel, temiz, aydınlık bir güne merhaba diyelim. Hepinize keyifli, çok hoş, tertemiz bir havayı içinize çektiğiniz harika bir hafta diliyorum.

Kaynaklar

• https://www.ndtv.com/world-news/lahore-tops-list-of-worlds-most-polluted-cities-delhi-ranks-second-2332326
• file:///C:/Users/HP/Downloads/2009-12PGR_Vol64_No0102_article04.pdf
• https://economictimes.indiatimes.com/news/international/world-news/lahore-again-tops-list-of-worlds-most-polluted-cities/articleshow/79493742.cms?from=mdr
• https://tribune.com.pk/story/2283811/lahore-ranked-most-polluted-city-in-the-world
• https://www.geo.tv/latest/321885-lahore-third-most-polluted-city-in-the-world-in-latest-ranking
• https://www.geo.tv/latest/320050-lahores-air-pollution-over-six-times-safe-limits
• https://www.geo.tv/latest/255008-smog-in-lahore-turns-citys-air-quality-worst-in-the-world
• https://www.thenews.com.pk/latest/759048-lahore-ranks-third-in-worlds-most-polluted-cities
• https://weather.com/en-IN/india/pollution/news/2020-01-29-how-breathing-indian-cities-equivalent-smoking-packs-cigarettes-day
• https://www.iqair.com/pakistan/punjab/lahore
• https://www.researchgate.net/publication/274078109_Air_pollution_patterns_identification_in_Lahore_city_using_GIS_Pakistan_Geographical_Review_Vol_64_No_1_2_June_December_2009_PP_40-48
• https://onedio.com/haber/tozdan-dolayi-her-yil-100-bin-kisinin-oldugu-dunyanin-en-kirli-sehri-toz-cehennemi-lahor-986702
• https://www.lung.org/quit-smoking/smoking-facts/whats-in-a-cigarette

Ecz. Sevde Gül ÇETİN

ecz.sevdegul@gmail.com