Kuduz Nedir?

Kuduz Nedir?

Ecz.Sevde Gül ÇETİN

%99 ÖLDÜRÜCÜ, %100 ÖNLENEBİLİR OLAN KUDUZ HASTALIĞI

Kuduz Nedir?

Kuduz viral (virüs kaynaklı) bir enfeksiyondur. İnsanlarda ve diğer memelilerde beyin iltihabına neden olan tehlikeli bir virüstür.

Kuduz Nasıl Bulaşır?

Virüs, enfekte hayvanların tükürüğü yoluyla yayılır. Enfekte hayvanlar, başka bir hayvanı veya bir insanı ısırarak virüsü yayabilir. Nadir durumlarda, enfekte tükürük açık bir yaraya veya ağız, göz gibi mukoza zarlarına girdiğinde kuduz yayılabilir. Bu durum, enfekte bir hayvan cildinizdeki açık bir kesiği yaladıysa olabilir.

Kuduz Virüsünü Bulaştırabilen Hayvanlar Nelerdir?

Herhangi bir memeli hayvan, kuduz virüsünü yayabilir. İnsanlara kuduz virüsünü bulaştırma olasılığı en yüksek olan hayvanlar şunlardır:

  • Evcil hayvanlar ve çiftlik hayvanları; kediler, inekler, köpekler, gelincikler, keçiler, atlar
  • Vahşi hayvanlar; yarasalar, kunduzlar, çakallar, tilkiler, maymunlar, rakunlar, kokarcalar, dağ sıçanı.

Çok nadir durumlarda virüs, enfekte bir organdan doku ve organ nakli alıcılarına yayılmıştır.

Kuduz İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

  • Kuduzun daha yaygın olduğu gelişmekte olan ülkelerde seyahat etmek veya yaşamak.
  • Yarasaların yaşadığı mağaraları keşfetmek veya vahşi hayvanları kamp alanınızdan uzak tutmak için önlem almadan kamp yapmak gibi sizi kuduz olabilecek vahşi hayvanlarla temas ettirebilecek aktiviteler yapmak.
  • Veteriner olarak çalışmak.
  • Kuduz virüsü olan bir laboratuvarda çalışmak.
  • Kuduz virüsünün beyninize daha hızlı ulaşmasına yardımcı olabilecek baş veya boyun yaralarına sahip olmak.
  • 15 yaşın altında olmak.(Kuduz en çok bu yaş grubunda yaygındır.)

Kuduz Semptomları (Belirtileri) Nelerdir?

Tipik olarak, hemen hemen hiçbir semptom yoktur. Kuduz, vücudunuzda 1 ila 3 ay boyunca uykuda kalabilir. Doktorlar buna “kuluçka dönemi” diyor. Virüs merkezi sinir sisteminizden geçip beyninize çarptığında belirtiler ortaya çıkacaktır.

Bir şeylerin yanlış olduğunun ilk işareti ateştir. Genel olarak yorgun veya zayıf hissedebilirsiniz. Ayrıca yara bölgesinde ağrı, karıncalanma veya yanma hissedebilirsiniz. Virüs merkezi sinir sisteminize yayıldıkça, daha ciddi semptomlar geliştirirsiniz:

  • Bilinç bulanıklığı (konfüzyon)
  • Uykusuzluk
  • Hafif veya kısmi felç
  • Hiperaktivite (Aşırı hareketlilik)
  • Endişe
  • Halüsinasyonlar
  • Kolayca ajite olmak (tedirgin, huzursuz)
  • Normalden daha fazla salya üretmek
  • Yutma güçlüğü

Zamanla bu semptomlar yerini komaya, kalp veya akciğer yetmezliğine ve ölüme bırakır.

Kuduz Aşısı?

Doktorlar rutin olarak kuduz aşısı önermezler. Bunun yerine, hastalığa neden olan virüsle çalışan laboratuvar personeli, veterinerler ve hayvan ısırığı alma olasılığı yüksek kişiler gibi kuduza maruz kalma riski yüksek olanlar için aşıyı önerirler. Bu bireyler düzenli aşı olabilirler. Diğer insanlar, bir hayvan ısırığından sonra virüse maruz kaldıktan sonra aşı olabilirler. Buna maruziyet sonrası profilaksi (koruma/önleme) denir.

Kuduz aşısı, kuduz virüsünün inaktive edilmiş veya zararsız bir versiyonunu içerdiğinden hastalığa neden olmaz. Vücutta kalan ve gelecekteki kuduz enfeksiyonlarına karşı korunmaya yardımcı olan antikorlar üretmek için bağışıklık tepkisini tetikler.

Klasik kuduz aşısı vücuda kuduz virüsünü tanımayı ve onunla savaşmayı öğretir. Bu aşı, 0. gün, 3. gün, 7. gün, 14. gün, 28. gün ve 90. gün tarihlerinde, koldan tek doz şeklinde yapılır.

Maruziyet sonrası koruma için, daha önce aşılanmamış kişilerin kuduz aşısına ve ayrıca kuduz immün globuline (RIG) ihtiyacı vardır. Doktorlar, virüsün bireyde enfeksiyona neden olmasını önlemek için mümkün olan en kısa sürede, ısırık yarasına yakın bir yere RIG uygularlar.

Kuduz Tedavi Edilebilir mi?

Enfeksiyonla savaşmak için size hemen verilen bir doz kuduz antikoru sağlayan kuduz immünoglobulini, virüsün vücutta tutunmasını önlemeye yardımcı olur. Daha sonra, kuduz aşısı olmak, hastalıktan kaçınmanın anahtarıdır. Hayvan kontrolü ekibi muhtemelen sizi ısıran hayvanı bulmaya çalışacaktır, böylece kuduz testi yapılabilir. Hayvan kuduz değilse, büyük kuduz aşılarından kaçınabilirsiniz. Ancak hayvan bulunamazsa, yapılacak en güvenli şey önleyici aşıların yapılmasıdır.

Kuduz Kaynağı Olabilecek Bir Hayvan Tarafından Isırıldıysanız veya Çizildiyseniz Ne Yapmalısınız?

Kuduz riski olan bir bölgede bir hayvan tarafından ısırıldıysanız veya kaşındıysanız:

  • Yarayı hemen birkaç dakika akan su ve sabunla temizleyin
  • Yarayı alkol veya iyot bazlı bir dezenfektanla dezenfekte edin ve mümkünse basit bir pansuman uygulayın.
  • En kısa sürede en yakın tıp merkezine, hastaneye veya aile doktoruna gidin ve ısırıldığınızı veya çizildiğinizi açıklayın.
  • Maruziyet sonrası tedavi, herhangi bir kuduz semptomu ortaya çıkmadan önce başlanırsa neredeyse %100 etkilidir.

 

Kuduz Olma Riskini Nasıl Azaltabiliriz?

  • Evcil hayvanlarınızı aşılayın.
  • Evcil hayvanlarınızı dışarı çıkardığınızda onları sürekli kontrol edin.
  • Sokak hayvanlarını yetkililere bildirin.
  • Vahşi hayvanlara yaklaşmayın.
  • Yarasaların evinize girmesine izin vermeyin.
  • Seyahat ediyorsanız veya sıklıkla kuduz olabilecek hayvanların etrafındaysanız kuduz aşısını yaptırmayı ihmal etmeyin.
  • Veteriner olarak çalışıyorsanız veya kuduz virüsü olan bir laboratuvarda çalışıyorsanız, kuduz aşısı olun.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl dünyada 59.000 kişiden fazla insan kuduz nedeniyle yaşamını yitirmektedir. Hiç de azımsanamayacak bir rakam. Lütfen her daim tedbirli ve bilinçli davranalım. Tüm bunlara ek olarak dünya genelinde her sene bizlere farkındalık oluşturabilecek olan  “28 EYLÜL DÜNYA KUDUZ GÜNÜ” nü hatırlamayı unutmayalım.

 

Kaynaklar

  • https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/rabies/symptoms-causes/syc-20351821
  • https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-is-rabies
  • https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/kuduz/#tedavi-yontemleri
  • https://www.healthline.com/health/rabies#risk-factors
  • https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Haber/374/28-Eylul-Dunya-Kuduz-Gunu
  • https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/haberler/28-eylul-2020-dunya-kuduz-gunu.html#:~:text=Kuduz%3B%20insanlarda%20ve%20bir%C3%A7ok%20memeli,insan%20kuduz%20nedeniyle%20ya%C5%9Fam%C4%B1n%C4%B1%20yitirmektedir.
  • https://www.nhs.uk/conditions/rabies/

 

 

 

 

 

 

DİĞER HABERLER
Kronik Hastalara Tavsiyeler
’Reçete’de’ Biorezonans Tedavisi
Kış Aylarında Cilt Sağlığı
Güvenli Yol Eczaneler
’Reçete’de’ Obezite
Cumhuriyet Bayramımız Kutlu Olsun
’Reçete’de’ Meme Kanseri: Erken Teşhiste %100 Başarı
Gebe Kalma Yolunda Doğru Beslenme
En Etkili Yol Aşı
Ekran Bağımlılığı Cildi Yaşlandırıyor
Hangi Takviyeyi Nasıl Kullanalım?
Ruhsal Hastalıklar İkinci Sırada
’Reçete’de’ Altın Cerrahi
Dünya Disleksi Farkındalık Günü
Ne Zaman Grip Aşısı Olmalı?
’Reçete’de’ Fonksiyonel Beslenme Nasıl Yapılır?
Kalp Hastalıklarından Korunmak
Diş Sağlığına Zarar Veren Alışkanlıklar
’Reçete’de’ Baş Ağrısı Neden Olur?
Tavsiye İle İlaç Almayın
Bağırsak Kanseri Belirtileri
Hipertansiyon Nedir?
Gençlerde Kalp Hastalığı
’Reçete’de’ Hangi Bitki Ne İçin Kullanılır?
Batı Nil Virüsü
Reçetede Yeni Bölüm
Reçetede Aralıklı Oruç
Kaliteli Uyku Önerileri
Düzenli Adet Döngüsü
Kutlu Olsun

En Çok Okunanlar