Ecz. N. Nazlı OKAY

Pek çoğumuz gün içerisinde zaman zaman yorgun düşeriz ve acaba sağlıklı mıyım diye endişeye kapılırız. Yorgun düşmekle birlikte bazen rengimiz soluklaşır da birileri bunu belirtirse vay halimize! İyice endişeye kapılıp soluğu internette bir arama motorunda alırız. Tabii ki orası da ne yazarsak yazalım, konuyu kansere getirdiği için aslında düzelecek bir vitamin eksikliği, kan şekeri düşüklüğü, tansiyon düşüklüğü gibi durumlar için kendimizi bir hayli stres altında hissederiz. Bazen de bir tanıdığımızın kullanıp memnun kaldığı bir takviyeye gözümüz kapalı güveniriz. Fakat her takviye herkeste aynı etkiyi yaratmayacağı gibi çok olumsuz durumlarla da karşılaşabiliriz. Bu yazımda alacağı takviyelere karnındaki bebeğiyle birlikte iki kişilik dikkat etmesi gereken gebe kadınlardan bahsedeceğim.

Hamilelerin kullanabileceği bu takviyeler nelerdir gelin hep birlikte göz atalım…

Hamile Kadınlar İçin Yararlı Olabilecek Takviyeler;

Zencefil (Zingiber officinale); Bulantı ve kusma için iyi bilinen bir çaredir, antiemetik etkileri muhtemelen lokal gastrointestinal antikolinerjik ve antihistaminik etkilerinden kaynaklanmaktadır. Sabahları yarım zencefili rendeleyip suyunuza ekleyebilir veya gün içerisinde çay şeklinde demleyerek de tüketebilirsiniz. Aynı zamanda kışın soğuk algınlığınıza da iyi gelecektir.

Sarımsak (Allium sativum); Sarımsağın antibakteriyel ve antifungal özellikleri, özellikle hamilelik sırasında tüketilmesi için ideal bir besin maddesi olmasını sağlar. Sarımsak, annenin bağışıklık sistemini güçlendirecek ve bu da sağlıklı bir hamilelik geçirmesini ve en önemlisi sağlıklı bir bebek sahibi olma şansını artıracaktır. Yeni araştırmalar, hamilelik sırasında sarımsak almanın preeklampsi (yüksek kan basıncı ve idrarda tutulan protein) riskini azaltabileceğini gösteriyor. Tabi fazla tüketiminin düşük tansiyona yol açacağını da bilmenizde fayda vardır.

Doğumu da tetikleyeceğini gösteren çalışmalardan dolayı kullanmadan mutlaka doktorunuza danışınız.

Yeşil çay (Camellia sinensis); Yeşil çay kan şekeri, kolesterol ve kan basıncı seviyelerinin düzenlenmesine katkıda bulunur. Bu ürün ayrıca vücudun metabolik hızını hızlandırmaya yardımcı olur ve doğal bir enerji kaynağı sağlar. Muhtemelen en iyi avantajı hamile bir kadının ruh halini dengelemeye yardımcı olmasıdır. Bununla birlikte, yeşil çay, kahveden ortalama %30-60 daha az kafein içermesine rağmen yine de kafein içerdiği unutulmamalıdır.

Doktorunuza danışarak günde 1 fincan yeşil çay önerilir. Yeşil çayla alakalı tek endişe bu değil tabi, aynı zamanda yeşil çay, fetüsün sağlıklı gelişimi için gerekli olan folatın azalmasına da yol açıyor. Ayrıca, hamilelik sırasında aşırı yeşil çay tüketimi, demir ve kalsiyum gerektiren süreçleri engelleyebilir. Öte yandan, ılımlı miktarda yeşil çay, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olabilir. Bu ayrıca, dönem boyunca herhangi bir bulaşıcı hastalık veya kanserin oluşmasını önlemeye yardımcı olacaktır.

Nane (Mentha piperita); Nane, antik çağlardan beri gastrointestinal (GI) rahatsızlıklar, soğuk algınlığı ve solunum rahatsızlıkları, kas ağrısı, baş ağrısı ve hamilelik sırasında nevralji gibi çeşitli durumları tedavi etmek için kullanılmaktadır.

Naneden elde edilen uçucu yağ bileşiklerinin, büyük ölçüde sindirim sistemini oluşturan düz kasları gevşetmektedir. Bu kas hücreleri aşırı aktif hale geldiğinde hazımsızlık, safra kesesi hastalığı ve irritabl bağırsak sendromuna (IBS) neden olurlar. Birkaç klinik çalışma, bitkinin süper konsantre bir formu olan nane esansiyel yağının irritabl bağırsak sendromu (IBS) semptomlarını hafifletebileceğini de göstermiştir. Nanenin çok yüksek miktarlarının gebelikte kullanımının güvenirliğine dair çalışmalar yeterli değildir. Nane yaprakları ve yağının gıda miktarlarında tüketilmesi durumunda hamilelikte güvenli olduğuna inanılmaktadır. Gebeliğe bağlı mide bulantısının tedavisinde de kullanılır. Bununla birlikte, nane yağlarından elde edilen mentol ve diğer bileşiklerin safra taşlarını gerçekten çözebildiğini gösteren çalışmalar mevcuttur; ancak, bunun başarılması aylar alabilir. Nane yağının en iyi şekilde çalışmasına yardımcı olmak için az yağlı bir diyet sürdürmek, kilo vermek ve düzenli egzersiz yapmak gerekmektedir.

Çemen otu (Trigonella foenum-graecum, T. foenugraecum); Tohumları kan şekerini düşürme yeteneğine sahip olduğundan hamilelik sırasında çemen otu dikkatli tüketilmelidir. Tohumlar ayrıca uterus kasılmalarını uyaran oksitosin içerir. Bu nedenle tüketmeden önce bir doktor tavsiyesi mutlaka gereklidir.

Çemen otu uterusu uyarır ve kasılmalara neden olur ve doğum sürecini hızlandırır. Doğumu teşvik etmede de faydalıdır. Tüketim miktarı doktor reçetesinden sonra belirlenmelidir.

Doğal bitkinin ayrıca emziren kadınlarda süt üretimini arttırdığı söylenir. Hatta birçok araştırmacı, bu tohumları yedikten sadece bir veya iki gün sonra annelerde yüzde 500 fazla süt üretimi olduğunu iddia ediyor. Laktasyon düzeylerindeki artışı neyin tetiklediği konusunda araştırmalar devam etse de tohumlardaki yağın rolü olduğu belirlenmiştir. Emziren kadınlar günde üç kez yaklaşık 6-7 tohum veya bir kapsül alabilir.

Sarı Kantaron Otu (Hypericum perforatum); Gebe kadınların pek çoğu gebelik sürecinde depresyona meyilli olmuşlardır. Bazı durumlarda depresyon, gebeliği ciddi etkileyen bir durumdur. Sarı kantaron otu, doğum sonrası depresyon da dahil, gebelikteki hafif ve orta şiddetli depresyonun tedavisinde kullanılır. Sarı kantaron pek çok ilaçla etkileşime girmektedir. Özellikle antidepresan kullanılıyorsa ikisi aynı anda kullanılmaması gerekir.  Sarı kantaron, kullanımı zor bir bitkidir. Doktor kontrolünde kullanılması gerekmektedir.

Yaban Mersini (Cranberry, Vaccinium macrocarpon); Cranberry, pek çok kişinin bildiği üzere idrar yolu enfeksiyonunun (İYE) tedavisi ve önlenmesinde kullanılır. Yaban mersini, aynı zamanda vücudumuzdaki antioksidan aktivitesi de oldukça yüksek bir bitkidir. Etki mekanizması olarak üretraya yerleşen bakterilerin (E.coli) vücudumuza tutunmasını engellemektedir. Üretradaki enfeksiyon engellenmezse böbreklere sıçrayabilir. Bu da gebe kadınlarda daha tehlikelidir. Yapılan çalışmalarda cranberry’nin idrar yolu enfeksiyonlarını büyük ölçüde azalttığı görülmüştür.

Sonuç olarak; Yukarıda saydığım gibi daha pek çok bitki kullanılmaktadır. Halk arasında bitkisel takviyelerden ilaçlardan daha güvenlidir algısı vardır. Fakat ilaçlar kullanıma sunulmadan pek çok deneyden geçmek zorundadır. Ve yan etkileri bellidir. Bitkilerin güvenirliği kesin olmamakla birlikte en güvenli tüketim yolu çay şeklinde (günlük 240 ml aşmayacak şekilde) içilmeleridir. Bitkisel preparatları kullanmadan önce mutlaka doktorunuza ve eczacınıza danışarak birlikte bir yol haritası izlemenizi öneririm.

Bitkisel preparatları market veya internet üzerinden değil sadece eczaneden alınız.

Sağlıklı ve mutlu günler dilerim..

Kaynaklar;

• Gaffney L, Smith C. Complementary and alternative medicine in obstetrics. Birth Issues 2004;13:43-50.
• Adıgüzel, Kübra Tel, and Gülhan Samur. "Gebelikte Bitkisel Desteklerin Kullanımı ve Sağlıkla Etkileşimi." Beslenme ve Diyet Dergisi 40.3 (2012): 239-244.
• Chuang, Chao‐Hua, et al. "Chinese herbal medicines used in pregnancy: a population‐based survey in Taiwan." pharmacoepidemiology and drug safety 16.4 (2007): 464-468.
• Orief, Yasser Ibrahim, Nadia Fouad Farghaly, and Mohamed Ibrahim Abdelaziz Ibrahim. "Use of herbal medicines among pregnant women attending family health centers in Alexandria." Middle East Fertility Society Journal 19.1 (2014): 42-50.
•  

Ecz. N. Nazlı OKAY

nezahatnaz@gmail.com