Hangi Takviyeyi Nasıl Kullanalım?
Moderatör: Ecz. Hakan Gençosmanoğlu Konuk: Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran Hangi takviyeyi nasıl kullanalım?
Ecz. Zeynep Aksoy
Çocukluk çağında sıkça karşılaşılan sorunlardan biri de gece alt ıslatma, yani Enürezis Nokturna’dır. Beş yaş ve üzeri çocuklarda, çocuk tuvalet ihtiyacı için uyanmadığında ortaya çıkar. Enürezis nokturna ebeveyn için zorlayıcı bir durum olmasının yanında, çocuklar için de özsaygıyı zedeleyebilen bir stres unsurudur. Sıkça karşılaşılan bu durum, çocuk üroloji polikliniğine başvuruların % 40’ ını oluşturur ve 5 yaşını tamamlamış çocukların %15’inde bu problem görülmektedir.
Nokturnal enürezis, işeme sıklığında artış, gündüz inkontinansı (sızdırma), aciliyet ve ağrı gibi başka alt üriner sistem semptomu bulunmayan ve mesane disfonksiyonu olmayan çocuklarda görülür. Bu durum çocukta olgunlaşma gecikmesi, gece fazla idrar üretimi, uyku bozuklukları, küçük mesane kapasitesi ve detrüsör aşırı aktivitesinden kaynaklanabilir.
Tedaviye başlama yaşı ebeveynin bunu problem olarak algılamasına göre değişir. Aile bu durumu 7 yaşına kadar problem olarak algılamayabilir veya 4 yaşında problem olduğunu düşünerek hekime başvurabilir. Tedavide esas önemli olan, çocuğun tedavi sorumluluğunu üstlenecek kadar olgun olup olmadığını belirlemektir. Genellikle tedaviye 5 yaşından önce başlanmaz. Ebeveynler çocuktan daha çok tedaviye ilgi duyuyorsa ve çocuk tedavi programı için herhangi bir sorumluluk üstlenmek istemiyorsa veya üstlenemiyorsa, tedavi gözden geçirilmelidir. Tedaviye başlama kriteri tek başına yaş olmasa da, altı yaşından küçük çocuklarda genellikle eğitim ve motivasyon terapisi aha başarılıdır.
Tedavi öncesi değerlendirilirken ek değerlendirme veya tedavi gerektirecek bir problemin olup olmadığı tespit edilmelidir. Diabetes mellitus, uyku apnesi, kabızlık, mesane disfonksiyonu, diabetes insipidus, böbrek fonksiyon problemleri ve anotomik anomalilikler ekarte edilmesi gereken sorunlara örnek olarak verilebilir. Enürezis nokturnanın genel değerlendirmesi ise öykü, fiziki muayene ve idrar tahlilini içermektedir.
Enürezis tedavisinin hastaya özgü hedefleri şunlar olabilir;
Bu konuda eğitim ve tavsiyeler çok önemlidir.
Gece alt ıslatma probleminde tedavi nasıl olmalıdır?
Tedavi motivasyon tedavisi ve aktif tedavi olmak üzere 2 basamaktan oluşur.
Motivasyon tedavisi hangi durumda uygulanır?
Aktif tedaviden önce başlanan motivasyon tedavisi 5 ve 7 yaş arası her gece alt ıslatması olmayan çocuklarda uygulanabilir. Çocuğun tedavi için sorumluluk almayı kabul etmesi çok önemlidir. İlerleme kaydının tutulması çocuğu motive edebilir. Çocuk, kuru kalkmasından yanında, kazandığı davranışlar neticesinde de ödüllendirilmelidir. (Uyumadan önce tuvalete gitmek, sıvı kısıtlamasına uymak vs.) Uzun kuruluk sürelerini ödüllendirilmesinde ödül, süreç sonunda verilir (örneğin, her kuru gece için bir takvimde bir etiket, art arda yedi kuru gece için bir kitap şeklinde ödüllendirilebilir). Tedavi 3-6 ay devam eder.
Aktif tedavi ne zaman başlanır?
Aktif tedavide genellikle enürezis alarmı ve desmopressin kullanılmaktadır.
A. Enürezis Alarmları
Haftada ikiden fazla enürezisi olan ve kısa süreli iyileşmenin öncelikli olmadığı çocuklarda enürezis alarmları tercih edilebilir. Aile ve çocuğun yüksek motivasyonu ile beraber en az üç aylık bir tedavi süreci gerektirmektedir ve her gece kullanılmalıdır. Çocukta birden fazla enürezis (alt ıslatmanın)’in olduğu durumlarda alarma uyum azalır. Alarmların ciddi yan etkileri yoktur, çocuğu uyandırmada başarısızlık, alarm arızası, ciltte tahriş, diğer aile bireylerinin uykularının bölünmesi, alarm ile tedavinin olumsuz özellikleridir ve bu durumları tolere edemeyen hastaların bir kısmı (yaklaşık %30’u) tedaviyi bırakır.
Alarmla tedavide nüks oranı (hastalığın tekrarlama oranı) düşüktür.
B. Desmopressin
Desmopressin, daha az ebeveyn denetimi gerektirmesi, daha hızlı etki nedeniyle tercih edilmektedir. Ancak nüks oranı yüksektir. Yatmadan 60 dk önce alınması gerekmektedir. Gece idrar üretimini azaltan bu ilaç gece fazla idrar üretimi ve normal mesane kapasitesi olan çocuklarda işe yarar. En ciddi yan etki, akşam saatlerinde fazla sıvı alındığında ortaya çıkan dilüsyonel hiponatremidir. İlaç tedavisi 2 hafta içinde değerlendirilmeli, tedaviye yanıt varsa 3 ay tedaviye devam edilmelidir. Tedavi sonlandırılacağında dozun azaltılarak kesilmesi nüksü azaltmaktadır.
Bu yöntemlerle sonuç alınamayan hastalarda kullanılabilecek başka tedavi yöntemleri de literatürde mevcuttur.
Gece alt ıslatma ile beraber görülen uyum sorunları ve düşük benlik saygısı, tedavi sonrası iyileşme eğilimindedir.
Gece alt ıslatmasının görüldüğü durumlarda mutlaka uzman yardımına başvurularak problem çözülmeli, hem ailenin hem de çocuğun yıpranmasının önüne geçilmelidir.
Sağlıklı, mutlu günler dilerim.
Kaynaklar
Ecz. Zeynep Aksoy
zeynepacaraksoy@gmail.com
Eczacıdan Sağlık
Moderatör: Ecz. Hakan Gençosmanoğlu Konuk: Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran Hangi takviyeyi nasıl kullanalım?
GRİP VE ZATÜRREDEN KORUNMANIN EN ETKİLİ YOLU AŞI
Gebe Kalma Yolunda Doğru Beslenme
Dijital dünyanın vazgeçilmez bir parçası haline gelen ekranlar, hayatımıza kolaylık sağlarken aynı zamanda bazı sağlık sorunları için de bir tehdit oluşturuyor.
Moderatör: Ecz. Hakan Gençosmanoğlu Konuk: Prof. Dr. Çağatay Çifteri Meme Kanseri: Erken Teşhiste %100 Başarı
Eczacılar tarafından, ilaçların eczaneye kabulü sırasında İlaç Takip sistemi üzerinden sorgulama yapılmakta.